Από το βίωμα στην ανάγνωση

Από το βίωμα στην ανάγνωση

Ταξίδι με την παρέα των παιδιών …

Κατέβασα μια ξεχασμένη υδρόγειο σφαίρα από το πατάρι. Την έβαλα στο κέντρο. Κάναμε κύκλο,  καθώς καθίσαμε γύρω – γύρω, κάτω από το δέντρο του κήπου. Είμαστε  8 άνθρωποι, μικροί, μεγάλοι, μεγαλύτεροι. Λίγο πιο κει επιμελώς  « πεταμένα» ένα σωρό αντικείμενα:  πυξίδα, ρολόι, σημειωματάριο με μολύβι,  φακός, κιάλια, ένα άλμπουμ με φωτογραφίες,  μια φωτογραφική μηχανή, παγκόσμιος χάρτης και κάποια  βιβλία κατάλληλα επιλεγμένα. Η σκηνοθεσία μάς βάζει στο κλίμα. Το ταξίδι αρχίζει.          Ποιο ταξίδι; Για πού; Με ποιον; Άγνωστες και ασαφείς οι απαντήσεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κρατάμε ένα αντικείμενο στο χέρι, από τα επιμελώς «πεταμένα», πράγμα που μειώνει την αμηχανία και βοηθάει να σκαρώσουμε τη δική μας διαδρομή. Κλείνουμε για λίγο τα μάτια.  Διαμορφώνουμε το ταξίδι μας. Κάποιοι ταξιδεύουμε με έναν τρόπο παράξενα εσωτερικό. Κάποιοι το χαράσσουμε πιο οργανωμένα. Κάποιοι ανακαλούμε κομμάτια των λογοτεχνικών αναγνώσεων και οι πιο «αθώοι» ανακαλούν τις ταξιδιωτικές τους εμπειρίες. Όλοι μας με κάποιο τρόπο θα «υποδυθούμε» τον ταξιδιώτη που επιλέξαμε. Ίσως αποδειχθεί ότι κάθε ταξίδι έχει το δικό του περιεχόμενο, το δικό του νόημα.                                                                                                                                                                                        Η Τζένη, η πιο μικρή της παρέας, μόλις τριών ετών,  μάς ξεναγεί  «στα ξύλινα σπιτάκια» και, κρατώντας σφιχτά το φακό, ανεβαίνει στο βουνό μαζί με τη Δανάη. (Έμαθα κι εγώ για τη Δανάη στο https://itunes.apple.com/us/app/danae/id827355928?/=el&ls=1&mt=                   Η  Βιργινία βουλιάζει στην άμμο μιας απέραντης ερήμου. Δυσκολεύεται να περπατήσει. Η πυξίδα δημιουργεί κάποια ασφάλεια. Μας περιμένουν κι άλλα ταξίδια:  η πόλη με τους ουρανοξύστες, ένα έρημο νησί, και μια χρυσοκλωστή που μας πάει κατευθείαν στο φεγγάρι.

Με την Κατερίνα προσγειωνόμαστε στην πόλη Ουλάν Μπατόρ. Βρίσκουμε την Μογγολία πρώτα στο χάρτη, μετά στην υδρόγειο σφαίρα. Χωνόμαστε στις κυκλικές σκηνές (γιούρτες). Μας κερνούν γνήσιο ζεστό γάλα και μας αφηγούνται θρύλους από την αυτοκρατορία του Τσέγκις Χαν.                                                                                                            Κάπως έτσι, σκέφτομαι, ταξίδευε και ο Ν. Καζαντζάκης στην Ασία. Τα Ταξιδεύοντας  Ιαπωνία – Κίνα  (1938) αποτυπώνουν τη ματιά του αναζητητή –  συγγραφέα. Ο Καζαντζάκης βλέπει τον τόπο, πλησιάζει  τον άνθρωπο, ανακαλύπτει την ιστορία και τον πολιτισμό.                                                                                                                                          Τώρα είναι η σειρά μου. Ευτυχώς θυμάμαι την επιτυχία της παράστασης Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες του Ι. Βερν σε σκηνοθεσία Τ. Λύγαρη, στο Μέγαρο Μουσικής. Γυρίζω πίσω το χρόνο, στα 1872. Ο Ι. Βερν δημοσιεύει το μυθιστόρημα σε συνέχειες, στην εφημερίδα Le Temps, καταγράφοντας ένα ταξίδι γεωγραφίας και συνάμα  εθνολογίας, στο οποίο μας επιφυλάσσει συναντήσεις με τον «άλλον». Οι έγχρωμοι ήρωες είναι καλοκάγαθοι, αλλά παρουσιάζονται με τη ματιά του «ανώτερου» πολιτισμικά Ευρωπαίου του 19^ου  αι., που αντιμετωπίζει τον «άλλο» ως τύπο του  bon sauvage. Ταξιδεύουμε ακολουθώντας  τα αχνάρια του εκκεντρικού Φιλέα Φογκ και του Πασπαρτού, του Πολυτεχνά, όπως, ευρηματικά, αποδίδει το όνομα ο Καζαντζάκης στη δική του μετάφραση. Ανεβοκατεβαίνουμε σε τρένα, επιβιβαζόμαστε σε καράβια, ταξιδεύουμε με ελέφαντα,  γλιστράμε μ’ ένα παράξενο έλκηθρο πάνω στο χιόνι. Λαχάνιασα. Στο τέλος χαράσσω τη διαδρομή με μια κιμωλία στην υδρόγειο: Λονδίνο, Παρίσι, Τορίνο, Πρίντεζι, Σουέζ, Βομβάη, Καλκούτα, Σιγκαπούρη …                                                                                            Είναι απίστευτο, αλλά χρόνια μετά, τον επόμενο αιώνα, στα 1936, ο Ζαν Κοκτώ μαζί με τον φίλο του Μαρσέλ Χιλ, έκαναν την ίδια διαδρομή. Ο Κοκτώ με κινηματογραφική ματιά και σε ημερολογιακή γραφή γράφει το δικό του ομότιτλο έργο (Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες, εκδ. Κέδρος, 2006).                                                                                                             Περνάνε από το μυαλό μου κι άλλα ταξίδια του Βερν, επίγεια, θαλάσσια, διαστημικά, αυτά που συνηθίσαμε να τα λέμε προφητικά ή επιστημονικής φαντασίας, καθώς αξιοποιούν επιστημονικά δεδομένα εκείνης της εποχής:  Από τη γη στη σελήνη (1865), Γύρω από τη σελήνη (1870), 20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα (1867), Ροβήρος ο κατακτητής (1886).  Πώς να διαπιστώσω αν αυτά τα βιβλία αρέσουν στα σημερινά παιδιά;                         Ένας αναπάντεχα δυνατός αέρας παρέσυρε τα αντικείμενά μας και, ίσως,  τις σκέψεις μας. Διακόπτουμε. Θα συνεχίσουμε σύντομα με άλλα ταξίδια.

Εύη Ζερβού Καλλιακούδη