Το βότσαλο ταξιδεύει

Το βότσαλο ταξιδεύει της Μαρίας Ιωαννίδου, Καστανιώτης, 2020

Ο τίτλος του βιβλίου της Μαρίας Ιωαννίδου Το βότσαλο ταξιδεύει με οδήγησε, αρχικά,  σε μια λανθασμένη εντύπωση. Πίστεψα  ότι απευθύνεται αποκλειστικά σε αναγνωστικό κοινό παιδιών. Όταν πήρα το βιβλίο  στα χέρια μου και  διάβασα στο εξώφυλλο ως υπότιτλο «ένα θεραπευτικό αφήγημα», παραξενεύτηκα.  Έριξα  μια πρώτη γρήγορη ματιά σε κάποιες σελίδες και κατάλαβα. Πρόκειται για μια ιστορία που γράφτηκε για αναγνωστικό κοινό ενηλίκων. Σε αυτούς έχει πρόθεση να απευθυνθεί η συγγραφέας.              

    Με τη ματιά της Εύης Ζερβού Καλλιακούδη                                                            

    Είμαι βέβαιη, όμως, ότι και  οι έφηβοι,  που αναζητούν και διερωτώνται,  θα αγαπήσουν το βιβλίο. Διαπίστωσα ακόμη ότι και τα παιδιά ακούν ευχάριστα την αφήγηση και την απολαμβάνουν. Το βίωσα μαζί με τα μικρά μας πλάσματα. Δεν αποφασίζουν να διαβάσουν τα ίδια, γιατί το βιβλίο δεν έχει εικονογράφηση. Είναι παράξενο αυτό που συμβαίνει. Συνήθως, κάποια  παιδικά βιβλία μπορεί να απευθύνονται και σε μεγάλους αναγνώστες. Το αντίστροφο, όμως, είναι σπανιότερο. Και το βότσαλό μας ανήκει στην οικογένεια των σπάνιων!

   Τελικά η πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας Μαρία Ιωαννίδου, που είναι ψυχοθεραπεύτρια, γράφει μια αλληγορική αφήγηση  που διαβάζεται ευχάριστα από όλους, καθώς διαθέτει όλες τις χάρες του παραμυθιού. Έχει αμεσότητα, το ά-λογο και το έλλογο στοιχείο αναμειγνύονται, διεγείρει ποικίλα συναισθήματα  και έως ότου φτάσουμε στο αισιόδοξο  τέλος, έχουμε νιώσει ότι πράγματι  η ζωή είναι επικίνδυνα όμορφη! 

Το παραμύθι με τους συμβολισμούς του αποκαλύπτει τον πολύπλοκο κόσμο, τους ανθρώπους και τις σχέσεις τους. Ο Οξύλιθος, Όξυ τον φωνάζουν,  το μικρό βότσαλο, ξεκινάει ένα περιπετειώδες ταξίδι, που μετατρέπεται σε  μια διαδικασία σταδιακής  μύησης στη ζωή.  Η  απομάκρυνσή του  από την μητέρα – «μεγάλο βουνό», που προσφέρει σταθερά ασφάλεια  και  προστασία, γίνεται η κινητήρια δύναμη για την  ανακάλυψη ονειρεμένων τόπων και  γοητευτικών πλασμάτων. Και το πιο σπουδαίο; Ωθεί τον «ταξιδευτή» στην αυτογνωσία και την αυτοεκτίμηση.

Οι ρήξεις προετοιμάζουν πολύμορφες επαναστάσεις. Έτσι, εγκαταλείπεται το οικείο και επιλέγεται το άγνωστο. Ξεπερνιέται ο φόβος και η δειλία  και επικρατούν οι επιθυμίες και τα όνειρα. Οι δοκιμασίες της διαδρομής οδηγούν στην ενηλικίωση και τη χειραφέτηση και, τελικά, στον εμπλουτισμό της ζωής. Ο Όξυ, κάνοντας τον απολογισμό του ταξιδιού,  θυμάται το κυκλάμινο, την αγκαλιά του χείμαρρου, τη σοφία των πλατάνων, τα νύχια της γάτας, τα αγκαθωτά τριαντάφυλλα …  

Στο τέλος, το μικρό βότσαλο νιώθει πως δεν είναι πια το ίδιο. Δεν είναι ο Όξυ που κρυβόταν στην αγκαλιά της μαμάς του. Δεν φοβάται πια. Τότε,  ήταν καθηλωμένος. Τώρα,  χαίρεται την κίνηση. Τότε, ήταν απόλυτα προστατευμένος και αδύναμος. Τώρα, θαρραλέος πια,  μπορεί να διακινδυνεύει. Τότε, ήταν εξαρτημένος. Τώρα, είναι αυτόνομος.  Είναι ο εαυτός του. … δεν είχε πια το χρώμα της μαμάς του. Για κοίτα πόσα παράξενα σχήματα και χρώματα υπήρχαν τώρα στο σώμα του! Είναι λυτρωτικό να ανακαλύπτει την αυτοτέλεια και  την αυτονομία του. Συνειδητοποιεί ότι η μεγάλη διαδρομή του μετατράπηκε σε ένα εσωτερικό ταξίδι ωρίμασης και προσωπικής ενδυνάμωσης.

Ο Όξυ απεγκλωβίστηκε από μια προστατευτική φυλακή, γιατί θέλησε να αλλάξει. Θεραπεύτηκε από την ανασφάλεια και το φόβο. Μαζί και ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να σκεφτεί πάμπολλες δυνατότητες αναθεώρησης της ζωής ή τουλάχιστον της καθημερινότητας. Ένα «θεραπευτικό αφήγημα» – ταξίδι έφτασε στο τέρμα του. Στις μέρες του ζόφου που ζούμε ένα χρόνο τώρα, το βότσαλο (που) ταξιδεύει μέσα στα νερά τού χείμαρρου αφήνει στο πέρασμά του σταγόνες παραμυθίας, αποκαλύπτοντας έναν κόσμο αγνότητας και καλοσύνης. Υπενθυμίζει ακόμη ότι υπάρχουν πολλά πεδία διερεύνησης και αναθεώρησης της ζωής.

Η ιστορία χαρακτηρίζεται από έντονη κινητικότητα.  Ένα ταξίδι μέσα στον διαρκώς ρέοντα χείμαρρο, όπου σκηνές εναλλάσσονται με ταχύτητα, ένα συνεχές τρεχαλητό,  είναι ρυθμοί που δεν θα ταίριαζαν  στην καθημερινότητα της  συγγραφέως. Και όμως, η ιστορία είναι απολύτως αυτοπροσωπογραφική.