Ένας αναγνώστης αναρωτιέται
Πολλά ερωτήματα μας απασχολούν ως αναγνώστες, όταν διαβάζουμε Λογοτεχνία. Αναρωτιέται ο υποψιασμένος και επαρκής αναγνώστης, αλλά εξίσου αναρωτιέται και ο άπειρος και πιο «αγνός». Οι απαντήσεις που υπονοούνται, πιθανόν, δείχνουν τα κριτήρια των αναγνωστικών μας επιλογών :
Γιατί διαβάζουμε Λογοτεχνία; Για να χαλαρώσουμε ή μήπως για να προβληματιστούμε; Για να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της δράσης ή μήπως για να απολαύσουμε το ύφος και τη γλώσσα του κειμένου; Για να ακολουθήσουμε τους ήρωες στις περιπέτειές τους ή να ακολουθήσουμε τις περιπέτειες της γραφής από την πλευρά του συγγραφέα; Για να επιβεβαιώσουμε στερεότυπα και πρότυπα ή για να κατανοήσουμε τον τρόπο που ο συγγραφέας διαρθρώνει τη μυθοπλασία; Για να συναντήσουμε την πραγματικότητά μας ή για να γνωρίσουμε μια άλλη σύλληψη και μια ιδιαίτερη σύνθεση; Για να γαληνέψουμε την ψυχή μας ή για να την φορτίσουμε με έλεον και φόβον μέχρι, ίσως, την τελική κάθαρση; Για να αφεθούμε σε μια παραμυθένια αφήγηση ή για να γοητευτούμε από την αισθητική αξία του κειμένου; Για να «καταβροχθίσουμε» βιαστικά το κείμενο ή για να γευτούμε αργά και απολαυστικά όλες τις πτυχές του; Αναρωτιέμαι μήπως όλα τα ερωτήματα, αν και είναι αντιθετικά μεταξύ τους, επιδέχονται καταφατικές απαντήσεις και μας αφορούν όλους ως αναγνώστες.
Όταν χαρίζουμε ένα λογοτεχνικό βιβλίο σε ένα παιδί ή έφηβο, ή όταν ως δάσκαλοι υποδεικνύουμε λίστες βιβλίων ανάλογα με την τάξη μας, τι έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας; Να καλλιεργήσουν τα παιδιά το γλωσσικό τους αίσθημα; Να ονειρευτούν και να ταξιδέψουν; Nα διευρύνουν το πνεύμα τους; Να μάθουν πτυχές του κόσμου; Να διαμορφώσουν στάσεις; Να αρχίσουν να σκέφτονται κριτικά; Ή, χρησιμοθηρικά, μας νοιάζει να διαβάσουν βιβλία με σκοπό να γράφουν καλές «εκθέσεις» στο Σχολείο; (!)
Μετά τις τόσες ερωτήσεις είναι απαραίτητη μια κατάφαση: Όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο, είναι σαν να το ξαναγράφουμε. Κι αυτό είναι γοητευτικό.
Εύη Ζερβού Καλλιακούδη
Ο πίνακας είναι του Alexander Deineka (1899-1969)
Σχολιάστε