Ένας καλλιτέχνης του ρευστού κόσμου, Κ. Ισιγκούρο

Ένας καλλιτέχνης του ρευστού κόσμου, Κ. Ισιγκούρο, Εστία-ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Τον Κατσούο  (ή Καζούο) Ισιγκούρο, τον φετεινό (1917) νομπελίστα Λογοτεχνίας,  μας τον γνώρισαν οι εκδόσεις  Εστία πριν πολλά χρόνια, το 1990. Πόσοι  προσέξαμε τότε το Ένας καλλιτέχνης του ρευστού κόσμου; Αν το βρείτε σε κάποιο βιβλιοπωλείο, κυκλοφορούν ακόμη μερικά αντίτυπα,  αξίζει να το διαβάσετε. Εδώ συναντώνται οι δυο κόσμοι του συγγραφέα. Το νοσταλγικό βλέμμα για τον γενέθλιο τόπο  και η κουλτούρα του Ιάπωνα  μπολιάζονται με διαλλακτικότερες πεποιθήσεις και ελαστικότερες στάσεις, αρματωσιά της ευρωπαϊκής  παιδείας του Ισιγκούρο.

Με τη ματιά της Εύης  Ζερβού  Καλλιακούδη

Στην τραυματισμένη μεταπολεμική Ιαπωνία (1948-1952) όλα αλλάζουν. Οι παραδοσιακές αξίες αντικαθίστανται, οι σταθερές ιδεολογίες κλονίζονται, ο σκοπός της τέχνης ανατρέπεται. Άνθρωποι αυτοκτονούν για να εξιλεωθούν.

Αφηγητής είναι ο κεντρικός ήρωας, ο ιάπωνας ζωγράφος Όνο Μασούζι, μαθητής σπουδαίων δασκάλων. Ο Μασούζι  βρίσκεται σε οριακό σημείο. Εκπροσωπεί μια γενιά που αποχωρεί.  Ηλικιωμένος πια και  περιθωριοποιημένος, ζει στο μεταίχμιο δυο εποχών: Πριν από τον πόλεμο και μετά τον πόλεμο. Βιώνει με έντονη εσωτερικότητα την προσωπική του  διαδρομή, έρχεται αντιμέτωπος με βαθιά κρυμμένες πτυχές  του παρελθόντος του,  αποκαλύπτει στον εαυτό του αλήθειες που δεν τολμούσε να αποδεχτεί. Σε μια μοναχική εσωτερική οδοιπορία, που περικλείει πολλές μνήμες και πολλές αποσιωπήσεις,   ο ήρωας κατανοεί με πικρία τις επιλογές του και φτάνει στην αυτογνωσία. Η ώρα της αυτογνωσίας είναι οδυνηρή για τον ίδιο και αφηγηματικά συγκλονιστική για τον αναγνώστη.

Ο μικρός Ίσιρο, ο εγγονός του και, κυρίως,  ο επικείμενος γάμος της κόρης του Νορίκο, είναι η αφορμή για το ταξίδι του ήρωα στο χώρο των αναμνήσεων. Πολλές οι  ιστορίες του. Η μια ιστορία αναφύεται από την άλλη με τρόπο ανεπαίσθητο  και γι’ αυτό αριστουργηματικό. Κάθε αφήγηση κυοφορεί  μιαν άλλη καινούργια αφήγηση. Οι διαστρωματώσεις της ζωής , οι αναμνήσεις, συχνά ασαφείς,  το παρελθόν και το παρόν, η αποδοχή και οι διαψεύσεις  συμφύρονται με απαράμιλλη συγγραφική δεινότητα.                                                                        Εσωτερική, χαμηλόφωνη,  και ωστόσο με κυμαινόμενη  ένταση, η  γραφή του Ισιγκούρο διακρίνεται από ένα απόλυτα προσωπικό στίγμα, που αφήνει  ίχνη  ρευστότητας στον αναγνώστη.